Στη λογοτεχνία
Πριν αρχίσει τις εκδόσεις του λογοτεχνικού του έργου, παίρνει την απόφαση να στείλει για αξιολόγηση μέρος αυτού σε διακεκριμένους πνευματικούς ανθρώπους και καταξιωμένους λογοτέχνες. Στέλνει το 1967, το πρώτο του μυθιστόρημα, γραμμένο την περίοδο της εφηβικής και νεανικής του ηλικίας, « Ήταν γραφτό να συμβεί », στον Επιθεωρητή του Αναστάσιο Τακά. Τη δεκαετία του 1980 ένα διήγημα στον καταξιωμένο πεζογράφο Γιάννη Μαγκλή και 20 ποιήματα στο Γιάννη Ρίτσο. Και τη δεκαετία του 1990 στέλνει τα 20 ποιήματα που έστειλε στο Ρίτσο, στο νομπελίστα Οδυσσέα Ελύτη, δυο ποιητικές Συλλογές στο φιλόλογο και σπουδαίο συγγραφέα Φώτη Βαρέλη και στον εκδότη της εφημερίδα «Η ΑΡΓΩ ΤΗΣ ΚΑΛΥΜΝΟΥ», τις ίδιες Συλλογές. Σε όλες τις αποστολές επισύναπτε σημείωμα στο οποίο τους ζητούσε να είναι αντικειμενικοί και αυστηροί στην κριτική τους.
ΝΑ ΤΙ ΑΠΑΝΤΗΣΑΝ ΜΕΤΑΞΥ ΑΛΛΩΝ:
(αποσπάσματα απαντήσεων)
Αναστάσιος Τακάς Επιθεωρητής Π.Ε
Αγαπητέ κ. Κώτη, Διάβασα το μυθιστόρημά σου. Με υπομονή και προσοχή. Έχει συνοχή και ενότητα ο μύθος (η υπόθεση). Το βρίσκω αξιόλογο σαν μια πρώτη δοκιμή. Όμως, μην το εκδόσεις ακόμα. Διάβασε συστηματικά λογοτεχνία επί ένα χρόνο και μετά δούλεψέ το πιο βασανιστικά όσο μπορείς, σκάβοντας και τη σκέψη σου και την ψυχή σου.
Πάντως σου αξίζουν τα ειλικρινή συγχαρητήριά μου για τις φιλολογικές ενασχολήσεις σου. Συνέχισέ τις. Διάβαζε και γράφε ( χωρίς, βέβαια, να παραλείπεις τη μελέτη της επιστήμης σου.
Με εκτίμηση ο Επιθεωρητής σου
Αναστάσιος Τακάς
Οδυσσέας Ελύτης Ποιητής
Αγαπητέ κύριε Μιχάλη Κώτη, αν και δε συνηθίζω να ασκώ κριτική σε όσους μου το ζητούν, εσείς θα αποτελέσετε εξαίρεση, επηρεασμένος προφανώς από το πλούσιο βιογραφικό σας που διάβασα και από… διόλου ευκαταφρόνητο έργο!
Διάβασα με προσοχή και ενδιαφέρον και τα είκοσι ποιήματα που μου αποστείλατε. Ομολογώ πως μου άρεσαν. Ποιήματα ποιότητας, με φιλοσοφική διάθεση δοσμένα. Καταφέρνετε με επιτυχία να δένετε αρμονικά περιεχόμενο και μορφή. Δίνετε σε κάθε ποίημα την ανάλογη με το περιεχόμενο μορφή. Περνάτε έντεχνα μηνύματα ποικίλα, με απλότητα, σαφήνεια και ευκρίνεια. Και σε γλώσσα πλούσια, κρυστάλλινη, λαγαρή. Και στίχο με λυρισμό, ρυθμό και μουσικότητα. Και ύφος γλαφυρό και παράλληλα αρρενωπό και αρχαιόπρεπο. Ποίηση, η ποίησή σας, που βλέπει τη ζωή όπως κυλά, καθαρά, ωμά, με τόλμη, δίχως παρωπίδες και ωραιοποιήσεις. Την παρουσιάζετε με φιλοσοφική και εντυπωσιακά βαθιά και αντικειμενικά κριτική διάθεση, δίνοντας συνετές λύσεις και στα πιο σοβαρά προβλήματα.Θερμά σας συγχαίρω και ανεπιφύλακτα σας προτείνω να συνεχίσετε να γράφετε. Το θεωρώ επιβεβλημένο! Έχετε τις αρετές που πρέπει να έχει ο Ποιητής.
Με εκτίμηση
Οδυσσέας Ελύτης
Γιάννης Ρίτσος Ποιητής
Αγαπητέ μου Μιχάλη, διάβασα τα είκοσι ποιήματα που μου έστειλες να τα κρίνω. Δεν υπερβάλλω όταν σου λέω ότι με εντυπωσίασαν!… Με ξάφνιασαν ευχάριστα. Ποιήματα με πλούσιο περιεχόμενο και μορφή. Περιεχόμενο που ξεπηδούν από τα σπλάχνα του αντρίκεια – δίχως ωραιοποιήσεις και μισόλογα -, νοήματα βαθιά και μηνύματα πολλά και ποικίλα,( κοινωνικά, πολιτικά, φιλοσοφικά κ. α.). Και με καθαρότητα, απλότητα και σαφήνεια δοσμένα. Ποίηση για όλους και όχι για τους λίγους. Από τη ζωή και για τη ζωή ποίηση. Και με μορφή εξαιρετική, αρμοδεμένη κάθε φορά με το περιεχόμενο. Και ύφος ανάλογο, γλαφυρό και μαζί αρρενωπό και ρωμαλέο. Και γλώσσα πλούσια και λαγαρή, με πολλές πρωτότυπες λέξεις και εκφράσεις.
Αγαπητέ μου Μιχάλη, προβλέπω για σένα, με ειλικρίνεια το λέω, λαμπρό λογοτεχνικό μέλλον. Σύντομα βλέπω να ανεβαίνεις στα ψηλά σκαλοπάτια της λογοτεχνικής κλίμακας. Να είσαι σίγουρος γι’ αυτό!… Μα, κι αν αυτό δε συμβεί, να ξέρεις ότι το αξίζεις!
Με αγάπη
Γιάννης Ρίτσος
Γιάννης Μαγκλής Συγγραφέας
Αγαπητέ κύριε Κώτη, Πήρα το γράμμα σας και τα εσώκλειστα. Ευχαριστώ για όσα γράφετε για τη δουλειά μου, επίσης και για το ποίημα που αναφέρεται σε μένα.
Πιστεύω απόλυτα στην αγνότητά σας και δέχομαι, με ευχαριστίες, την άποψή σας, αλλά το θαυμασμό σας θεωρώ υπερβολικό.
…Διάβασα το διήγημά σας, το βρήκα καλό, μου άρεσε: αφήγηση στρωτή, καλές παρομοιώσεις, φυσικότητα ( θέλω να πω: και απλότητα ) χιούμορ, ειρωνεία. Ωραία!
Με εκτίμηση
Γιάννης Μαγκλής
Βαρέλης Φώτης Φιλόλογος, Συγγραφέας
Αγαπητέ μου Μιχάλη Κώτη, διάβασα τις δυο ποιητικές Συλλογές που μου έστειλες… Κουράστηκε η ψυχή μου. Μην το νομίσεις εύκολο να κοιτάξεις σε ηλικία πέρα από τα 80, δυο συλλογές ποιήματα ενός νέου με τόση ποιητική διάθεση σαν την δική σου. Χειμαρρώδη!
…Πάντως μην ακούς κανένα. Είσαι ποιητής! Συγκεντρώσου όσο γίνεται με προσοχή και υπομονή σ’ αυτά που ’γραψες και πίστεψέ τα σαν πράγματα που τα έζησες και τ’ αγαπάς. Σε συγχαίρω!
Με αγάπη
Φώτης Βαρέλης
Η ΑΡΓΩ ΤΗΣ ΚΑΛΥΜΝΟΥ εφημερίδα.
Δυο ποιητικές συλλογές, «ΚΡΑΥΓΕΣ ΑΓΩΝΙΑΣ» και «ΓΥΜΝΕΣ ΑΛΗΘΕΙΕΣ», υπό έκδοση έχει έτοιμες ο αγαπητός μας Μιχάλης Κώτης, Σχολικός Σύμβουλος Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης στη Ρόδο.
Μια συνεχής δημιουργία με έντονες ευαισθησίες, απλότητα και αμεσότητα στην έκφραση. Τομές σε σοβαρά κοινωνικά προβλήματα της εποχής μας, χωρίς να αποφεύγει ακόμη και την πολιτική θεώρηση της πραγματικότητας.
Ο “εραστής της ειρήνης” βλέπει με αγωνία την “ζούγκλα των ανθρωπόμορφων τεράτων”. Διαμαρτύρεται για την εγκατάλειψη του ανθρώπου, τον καιροσκοπισμό. Όμως ο ίδιος “κρύβει μέσα του τη δύναμη του ενεργού ηφαιστείου, / τη ζωντάνια του αθλητικού εφήβου”, για να αγωνίζεται πάντα με πάθος και πίστη για τον ανθρωπισμό, την αγάπη, την ειλικρίνεια και τη δικαιοσύνη.
Θαυμάσαμε τη νεανική ζωντάνια της ψυχής του ποιητή, εκτιμήσαμε τις πνευματικές ανησυχίες και αναζητήσεις, συγχαίρομε για την επιμελημένη δουλειά, και ευχόμαστε κάθε επιτυχία.
Για την «Η ΑΡΓΩ ΤΗΣ ΚΑΛΥΜΝΟΥ»
Σακελλάρης Τρικοίλης
Και σαν άρχισαν οι επίσημες εκδόσεις, το 1999, το αναγνωστικό κοινό και τα Μ. Μ. Ε. τις υποδέχτηκαν με τα πιο κολακευτικά σχόλια, το ίδιο και οι κριτικές. Λόγω στενότητας χώρου, περιοριζόμαστε μόνο σε κάποιες απ’ αυτές: της εφημερίδας «ΚΑΛΥΜΝΙΑΚΗ», του γνωστού, πολυβραβευμένου Παιδαγωγού, Εκδότη και Συγγραφέα Χάρη Πάτση, του καταξιωμένου πεζογράφου Γιάννη Γιάννη Μαγκλή. του πρώην Προέδρου του Ο.ΚΑ.ΝΑ κ. Ευάγγελου Καφετζόπουλου, του πρώην Επιθεωρητή Π.Ε, Προέδρου του Συνδέσμου Ιστορικών Συγγραφέων και καταξιωμένου Συγγραφέα κ. Ευστάθιου Παρασκευόπουλου και του πρώην Παρέδρου του Παιδαγωγικού για τις Ερευνητικές Εργασίες του Συγγραφέα κ.
ΚΑΛΥΜΝΙΑΚΗ εφημερίδα της Καλύμνου.
Για την ποιητική Συλλογή του «Σε απόχρωση γαλάζιου»
Βιβλίο φροντισμένο σε μορφή και περιεχόμενο. Εξωτερική εμφάνιση εξαιρετική. Στίχοι μεστοί που προβάλλουν τις ανθρώπινες αξίες, τα ιδανικά και τα ιδεώδη των νησιωτών, δοσμένα σε γλώσσα απλή, γλαφυρή, ρέουσα και ύφος λογοτεχνικό και με ρυθμό, μουσικότητα και μελωδία. Πλούσιοι σε γνωστικά (ιστορικά, γεωγραφικά, πολιτιστικά), καλολογικά και καλαισθητικά στοιχεία. Παθαίνουν κορεσμό οι αισθήσεις του αναγνώστη. Απίθανες νησιώτικες, αιγαιοπελαγίτικες εικόνες το μάτι, μελωδικά παφλάσματα και φλοίσβους το αφτί, ιώδιο και φύκι η όσφρηση, αρμύρα η γεύση, υγρό στοιχείο, ήλιο και αύρα θαλασσινή η αφή.
Είναι όλη η Συλλογή και κάθε ποίημα χωριστά ένας ύμνος, ένα τραγούδι, μια μελωδία για την πανέμορφη τούτη γωνιά της Ελλάδας, για το γαλάζιο Αιγαίο. Ένας ζωγραφικός πίνακας στον οποίο παρουσιάζονται με τα πιο έντονα και τα πιο γλυκά χρώματα και με αρμονία και χάρη, τα πιο όμορφα νησιά στην πιο όμορφη θάλασσα του κόσμου, ο πιο γαλανός ουρανός, η πιο όμορφη φύση, οι πιο αγνοί άνθρωποι.
Θερμά συγχαρητήρια, αγαπητέ Μιχάλη, και σου ευχόμαστε και σε άλλα πολλά.
Για την ΚΑΛΥΜΝΙΑΚΗ
Μιχάλης Π. Ζαΐρης
ΧΑΡΗΣ ΠΑΤΣΗΣ Παιδαγωγός και Συγγραφέας.
Για τη Συλλογή: «Σε απόχρωση γαλάζιου»
Ο Μιχάλης Κώτης είναι ένας εξαίρετος Δωδεκανήσιος ποιητής και συγγραφέας. Εκτός από τα πολλά και αξιόλογα παιδαγωγικά και διδακτικά συγγράμματά του, δημοσίευσε και εξέδωσε και αρκετά λογοτεχνικά βιβλία (πεζογραφήματα και ποιητικές συλλογές) και έχει υπό έκδοση πολλά άλλα λογοτεχνικά έργα, πολλά από τα οποία θα δουν το φως της δημοσιότητας.
Είχα τη χαρά να έρθω σε επαφή με το έργο του. Έργο μεγάλο σε ποσότητα και ποιότητα. Αναμφίβολα πρόκειται για έναν από τους αξιολογότερους και πολυγραφότερους Δωδεκανήσιους συγγραφείς. Για την ποιότητά τους μιλούν τα κολακευτικά σχόλια διαπρεπών λογοτεχνών και πνευματικών ανθρώπων: Ελύτη, Ρίτσου, Μαγκλή) και τα πολλά Μετάλλια, Βραβεία, Έπαινοι, Πλακέτες και Διπλώματα, από αξιόλογα Πνευματικά Κέντρα, Ελληνικά και Διεθνή. Γενική η αναγνώριση της προσφοράς του στα Ελληνικά Γράμματα και τον πολιτισμό.
…. Σε τούτη τη θαυμάσια ποιητική του Συλλογή υμνεί τα Δωδεκάνησα με το απαράμιλλο ποιητικό του δοξάρι ο «πατριδολάτρης», εξαίρετος, πολυβραβευμένος Δωδεκανήσιος ποιητής και συγγραφέας Μιχάλης Κώτης.
Για τη Δ΄ έκδοση της ποιητικής. Συλλογής του «Κραυγές αγωνίας»
Ο πολυβραβευμένος, πολυγραφότατος και πολύ αξιόλογος ποιητής, γερά κατηρτισμένος και φιλοσοφικά συγκροτημένος, στηλιτεύει με τους στίχους του όλα τα στραβά και ανάποδα της σύγχρονης κοινωνίας και εξυμνεί την αρετή και την αλήθεια με θαυμαστό τρόπο και με αντικειμενικότητα, ωμά, γυμνά από το ντύμα της υποκρισίας και της ωραιοποίησης.
Από καθαρά λογοτεχνική τεχνοκριτική άποψη ο Μιχάλης Κώτης είναι ένας γεννημένος και ολοκληρωμένος ποιητής, που πετυχαίνει να δαμάσει και να χρησιμοποιεί θαυμάσια τον ελεύθερο στίχο, χωρίς βέβαια να εγκαταλείπει παντελώς και τον παραδοσιακό. Σε ό,τι αφορά αυτή καθ’ αυτή την ποίησή του, (ποίηση μεγάλη σε ποσότητα και σπουδαία σε ποιότητα), ο Μιχάλης Κώτης έχει ο ίδιος αποφανθεί: «Ένα αληθινό ποίημα δεν είναι στατικό, νεκρό άψυχο. Κρύβει μέσα του τη ζωντάνια του αθλητικού έφηβου, το χάδι τ’ απαλό του μπάτη, της αύρας της θαλασσινής τη δροσιά.»
Αυτός είναι με λίγα λόγια ο Μιχάλης Κώτης, «ο Μεγαλόστομος Δωδεκανήσιος ποιητής». Ένας φτασμένος λογοτέχνης, ένας γεννημένος και ολοκληρωμένος ποιητής. Για το έργο του – έργο πολύ μεγάλο και εξαίρετο – μιλούν τα κολακευτικά σχόλια διαπρεπών λογοτεχνών και πνευματικών ανθρώπων και τα δεκάδες Βραβεία από αξιόλογα Πνευματικά Κέντρα, Ελληνικά και Διεθνή. Η πανελλήνια αναγνώρισή του στα Ελληνικά Γράμματα και τον Πολιτισμό και ιδιαίτερα στην Ποίηση και την Πεζογραφία είναι θέμα χρόνου.
Σε συγχαίρω θερμά και εύχομαι υγεία και δύναμη, για να μας παρουσιάσεις και άλλα πολλά από το μεγάλο και σπουδαίο πνευματικό σου έργο.
Για τη Δ΄ έκδοση της ποιητικής Συλλογής «Γυμνές αλήθειες» γράφει μεταξύ άλλων:
Μέσα από τη συνεργασία μας είχα την ευκαιρία να γνωρίσω το συγγραφικό του έργο και ομολογώ εντυπωσιάστηκα. Έργο πολύ μεγάλο σε ποσότητα και εξαίρετο σε ποιότητα! Τα βιβλία του διακεκριμένου Δωδεκανήσιου εκπαιδευτικού, συγγραφέα και ποιητή που είδαν το φως της δημοσιότητας απέσπασαν τα πλέον κολακευτικά σχόλια διαπρεπών λογοτεχνών και πνευματικών ανθρώπων και δεκάδες διακρίσεις (Μετάλλια, Βραβεία, Επαίνους και Πλακέτες, Διπλώματα) από αξιόλογα Πνευματικά Κέντρα – Ελληνικά και Διεθνή.
Τα θέματά του, που αναφέρονται σε όλους τους σημαντικούς τομείς της ζωής, τα παρουσιάζει με την απαράμιλλη ποιητική του δεξιότητα και χάρη ο εξαίρετος και πολυβραβευμένος Δωδεκανήσιος ποιητής, δένοντας με εντυπωσιακό τρόπο το περιεχόμενο με τη μορφή. Ένα περιεχόμενο βαθύ, με μηνύματα ποικίλα, που παρουσιάζεται με γλαφυρότητα, καθαρότητα και απλότητα του λόγου και με πλούσιο λεξιλόγιο.
Ο Μιχάλης Κώτης και με το έργο του αυτό αποδεικνύει ότι είναι ένας φτασμένος λογοτέχνης, ένας γεννημένος και ο ολοκληρωμένος ποιητής, που πετυχαίνει με θαυμαστό τρόπο να υμνεί με το απαράμιλλο ποιητικό του δοξάρι τις αρετές και τις αξίες – το “αληθινό”, το “ωραίο”, το “μεγάλο” – και να κατακεραυνώνει με τον καλοτροχισμένο του πέλεκυ το “αισχρό” και το “ανήθικο”.
Είναι άδικο λογοτέχνες σαν τον Μιχάλη Κώτη να μην είναι ευρύτατα γνωστοί. Όμως, είναι θέμα χρόνου, πιστεύω, η αναγνώριση του μεγάλου σε ποσότητα και σπουδαίου σε ποιότητα συγγραφικού του έργου και η καταξίωση του ιδίου και η ανέλιξή του στο λογοτεχνικό στερέωμα.
Θερμά τον συγχαίρω και εύχομαι να έχει υγεία για να μας δώσει όσο γίνεται μεγαλύτερο μέρος από το πνευματικό του έργο.
ΧΑΡΗΣ ΠΑΤΣΗΣ
Παιδαγωγός και συγγραφέας
Γιάννης Μαγκλης – Πολυγραφότατος και πολυβραβευμένος Συγγραφέας από την Ακαδημία Αθηνών και από άλλα αξιόλογα Ελληνικά και Διεθνή Ιδρύματα.
Αγαπητέ μου φίλε και συμπατριώτη Μιχάλη Κώτη, σας χαιρετώ.
Και τούτης, όπως και προηγούμενης επιστολής μου, η γραφή δεν είναι δική μου. Έγινε καθ’ υπαγόρευση. Και ο λόγος, ο πόνος του δεξιού χεριού μου που με ξανάρχισε και δε λέει να υποχωρήσει.
Διάβασα με προσοχή και ενδιαφέρον ένα κεφάλαιο και αρκετά σκόρπια αποσπάσματα, όπως τηλεφωνικά συνεννοηθήκαμε από το μυθιστόρημά σας: “ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ ΣΕ ΜΙΑΝ ΑΚΡΗ” που μου στείλατε και που ετοιμάζεστε, όπως μου είπατε, προσεχώς να εκδώσετε. Δικαιώθηκα, θαρρώ, που τότες (το 1982, αν καλά θυμάμαι καλά), σας προέτρεψα να ασχοληθείτε συστηματικά με την πεζογραφία, διαβεβαιώνοντάς σας ότι θα γράψετε σπουδαία πράγματα και θα διακριθείτε. Τρανή απόδειξη οι δυο ήδη σημαντικές διακρίσεις σας: To B΄ Πανελλήνιο Βραβείο Διηγήματος, με το διήγημά σας “Η δίκη με τον αριθμό εξήντα εννέα” και το Α΄ Πανελλήνιο Βραβείο Διηγήματος το 1998, με το διήγημά σας “Πέρα από το νόμο”.
Αγαπητέ μου, με λυπεί το γεγονός που νιώθω ανήμπορος (μην ξεχνάτε ότι σηκώνω στις πλάτες μου το βάρος 9 δεκαετιών!…) να διαβάσω όλο το μυθιστόρημα.. Όμως και το ένα κεφάλαιο και τα σκόρπια αποσπάσματα που διάβασα ήταν αρκετά να σχηματίσω γνώμη, που δεν είναι άλλη από θετική, απαλλαγμένη από συναισθηματισμούς και γνωριμίες.
Το μυθιστόρημα μου άρεσε, είναι ωραίο! Ζωντανεύετε με επιτυχία και με αληθινή και σωστή και κατανοητή γλώσσα τη ζωή και τον αγώνα της σφουγγαροσύνης· τις στερήσεις, τις κακουχίες και τους κινδύνους της. Και τη γυναίκα – ηρωίδα Καλυμνιά, που, όπως σωστά λέτε, ήταν μητέρα και πατέρας τους μήνες της απουσίας του άντρα της. Και τα ήθη και έθιμα και τις παραδόσεις του νησιού μας καλά τοποθετημένα, φυσικά δοσμένα, δένουν με το περιεχόμενο. Και το αίστημα των δυο νέων ανθρώπων αληθινό και βαθύ και αγνό, όπως ήταν κείνα τα χρόνια. Μα περισσότερο εντυπωσιακό είναι, ο σφουγγαράς όπως τον παρουσιάζετε σε ποίημά σας: “Το ένα μέρος της καρδιάς κομμάτι μουσικής, / περήφανος γρανιτόβραχος, σκληρός γρανίτης τ’ άλλο!…”
Εάν μου ζητούσαν να αναφερθώ υποχρεωτικά σε ένα ψεγάδι, θα έλεγα: η ασήμαντη, ανάξια λόγου, χαλαρότητα του λόγου σας σε ένα δυο σημεία. Φυσικό το βρίσκω (και σε μεγάλους ακόμα συμβαίνει συγγραφείς) σε ένα τόσο μεγάλο έργο να υπάρχουν και χαλαρά σημεία.
Αγαπητέ μου κύριε Μ. Κώτη, δεχθείτε τα ειλικρινή, θερμά μου συγχαρητήρια και την ευχή να έχουν συνέχεια οι εκδόσεις του πλούσιου και αξιόλογου έργου σας, είτε ποίηση λέγεται, είτε πεζογραφία.
Με εκτίμηση
ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΓΚΛΗΣ
Συγγραφέας
ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΣ Πρώην Επιθεωρητής Π.Ε, πρώην Πάρεδρος του Π.Ι, Επίτιμος Πρόεδρος του Ιστορικών Συγγραφέων – Λογοτέχνης.
Ο Μιχάλης Γ Κώτης πέρασε με θετικό πρόσημο όλες τις βαθμίδες της Α΄/βάθμιας Εκπαίδευσης. Παράλληλα με το παιδευτικό του έργο έχει δώσει κι ένα πλούσιο λογοτεχνικό. Διηγήματα, νουβέλες. Μυθιστορήματα, ποιητικές συλλογές και άλλα, καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα των Γραμμάτων μας. Πολλά τα εκδοθέντα και όχι λίγα όσα περιμένουν στα συρτάρια της υπομονής.
Το έτος που διατρέχουμε (2014) κυκλοφόρησε τρεις ποιητικές συλλογές. Τίτλοι τους: “ΚΗΠΟΣ ΟΝΕΙΡΩΝ”, “ΤΑΞΙΔΙ ΠΛΑΝΗΣ”, “ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ”. Τρία καλαίσθητα, καλοτυπωμένα βιβλία. Το πρώτο απ’ τα τρία βιβλία είναι ένα απάνθισμα ποιημάτων από εννέα ανέκδοτες συλλογές του. Είναι ένα πολύχρωμο μπουκέτο λουλούδια, αφού έχουν ένα ευρύ φάσμα θεμάτων που καλύπτουν όλες τις εκφάνσεις της ζωής, πολυθεματική ποίηση. Εκφράζει τον πλούσιο συναισθηματικό κόσμο του ποιητή, ο οποίος με το ταλέντο του παρουσιάζεται και ως παιδαγωγός, αφού υμνεί το καλό, το αγαθό, το ηθικό το αληθινό, και στηλιτεύει ό,τι είναι έξω από τον άγραφο ηθικό νόμο. Είναι μια ποίηση που παιδαγωγεί και προβληματίζει. Μια ποίηση ευανάγνωστη.
Το δεύτερο βιβλίο έχει να κάνει με την επικαιρότητα των χαλεπών καιρών μας. Ο ποιητής εδώ παρουσιάζεται ως ανατόμος της σημερινής κοινωνίας, η οποία απεμπόλησε τις αξίες της ζωής, που για αιώνες την κράτησαν όρθια, κι έχει εκτροχιαστεί σ’ έναν κατήφορο μα απρόβλεπτο τέρμα. Ο ποιητής δε χαρίζεται. Διαπιστώνει, οργίζεται, κρατάει φραγγέλιο και μαστιγώνει τους υπεύθυνους αυτού του κοινωνικού κατήφορου. Έτσι πρέπει να είναι ο αληθινός πνευματικός άνθρωπος. Σε όλη την ποίησή του υφέρπει ο φιλοσοφικός στοχασμός και ο προβληματισμός. Είναι μια ποίηση που απαιτούν οι καιροί μας.
Η τρίτη ποιητική συλλογή “ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ” αναφέρεται σε δυο σημαντικές έννοιες τον “έρωτα” και την “αγάπη”, που παίζουν σημαντικό ρόλο στη ζωή του ανθρώπου, ιδιαίτερα στο συναισθηματικό κόσμο. Ο ποιητής τις εξυμνεί και τις προβάλλει μέσα απόνα πρίσμα αντικειμενικότητας, αφήνοντας να φανούν τα βιώματά του, τόσο των νεανικών του χρόνων, όσο και των χρόνων της ωριμότητας. Μέσα από την οποία ήρθε το καταστάλαγμα των εννοιών.
Είναι κι αυτή μια ποίηση που βρίσκεις κι εσύ τον εαυτό σου, αφού όλοι περάσαμε από τέτοιες καταστάσεις, χαρήκαμε, πληγωθήκαμε, ονειρευτήκαμε, βρήκαμε τον εαυτό μας και το λιμάνι μας. Μια ποίηση που ξεχειλίζει το συναίσθημα.
Να ’σαι καλά, εκλεκτέ φίλε, και να μας κερνάς με τέτοια κεράσματα, γνήσια και αυθεντικής ποίησης!
Με συναδελφική αγάπη
Ευστάθιος Παρασκευόπουλος
ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΤΖΟΚΑΣ Πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Λογοτεχνών.
Παραθέτουμε αποσπάσματα κριτικής του για το μυθιστόρημα: α. «Στο Αιγαίο σε μιαν άκρη» και για τις ποιητικές Συλλογές: «Κραυγές αγωνίας» και «Γυμνές αλήθειες».
Ο Μιχάλης Κώτης μπολιάζει τον κορμό της Λογοτεχνίας με σπουδαία στοιχεία της Τέχνης!… Η επίσημη κριτική ασχολήθηκε κατ’ επανάληψη μαζί του. Ιδιαίτερα ο αείμνηστος συμπατριώτης του Γιάννης Μαγκλής, σπουδαίος συγγραφέας.
- Από την πρώτη σελίδα κερδίζει τον αναγνώστη ο απλός στρωτός πεζός λόγος του συγγραφέα, η καλοδουλεμένη, ζεστή, παραστατική και γλαφυρή έκφρασή του, οι ζωντανές εικόνες του, το ψυχογράφημα των σφουγγαράδων (ακέραιοι χαρακτήρες, αληθινοί άνθρωποι!…) Τον κάνει κοινωνό στο μόχθο και τους κινδύνους που διατρέχουν και τους περιβάλλει με σεβασμό και πολύ συναίσθημα!
- Από την ποιητική Συλλογή του: «Κραυγές αγωνίας». Το περιεχόμενο της ποιητικής Συλλογής του εκλεκτού Μέλους της Ένωσης Ελλήνων Λογοτεχνών και άλλων πνευματικών Σωματείων, πρώην Σχολικού Συμβούλου, ανταποκρίνεται απόλυτα με τον τίτλο του βιβλίου. Ανθρώπινη κραυγή αγωνίας του ανθρώπου για τη ζωή, τη φύση, για τον ίδιο τον άνθρωπο. Με τα μότο που προβάλλει στις αρχικές σελίδες – “Ο καθένας γράφει τη δική του ιστορία / με μελάνι το βάρος των πράξεών του” και “Κρατήσου ψηλά στη ζωή, / δουλικά το κεφάλι μη σκύψεις, / κι αν ακόμα σκληρά χτυπηθείς, / ψηλά κρατήσου και πάλι!…” – προβληματίζει τον αναγνώστη.
Ποιήματα πλούσια σε περιεχόμενο και στοχασμό. Μέσα από το περιεχόμενο ξεπηδάει η αγωνία του ανθρώπου και η ύστατη προσπάθειά του να σωθεί από τα λάθη του, από τα φονικά όπλα που ο ίδιος έφτιασε. Βγάζει “κραυγές αγωνίας”, γιατί αντιλαμβάνεται ότι τον περιμένει ο όλεθρος, η καταστροφή, η εξαφάνισή του από το πρόσωπο της Γης, εάν δεν πάψει να είναι απερίσκεπτος και εάν δεν αποβάλει τη μανία της αυτοκαταστροφής.
Πλούσιος ποιητικός στίχος, από έναν εμπνευσμένο τεχνίτη του λόγου, που γνωρίζει πολλά και τους όρους της Ποίησης. Ξεχειλίζουν τα θέματα που αντλεί από την καθημερινότητα. Η αγωνία του άσβεστη λαμπάδα στην ψυχή του. Στέκεται στα υπαρξιακά ερωτήματα. Κλείνει μια θαυμάσια στοχαστικότητα και μια φιλοσοφημένη σκέψη. Βαθιά ανθρώπινη η ποίησή του.
Από την ποιητική Συλλογή του: «Γυμνές αλήθειες». Η καινούργια ποιητική Συλλογή του εντυπωσιάζει τον αναγνώστη από την αρχή με τα απίθανα μότο για την αλήθεια που καταθέτει: α. “Όταν ο φόβος ή το συμφέρον δένουν τη γλώσσα και κάνουν να στερέψει το μελάνι στη γραφίδα, η αλήθεια στραγγαλίζεται”. β. “Έξω από περιτυλίγματα κρίνεται η αλήθεια / και φέρνει αποτελέσματα που θετικά φαντάζουν. Γυμνή μονάχα η αλήθεια ωφελεί!”. γ. “Αν κάποια σκέψη, ιδέα γνώμη / εξαναγκαστεί να σιωπήσει, / είναι με βεβαιότητα αληθής”.
Ο Χάρης Πάτσης λέει για το Μιχάλη Γ. Κώτη: «Και με το έργο του αυτό αποδεικνύει ότι είναι ένας φτασμένος λογοτέχνης, ένας γεννημένος και ολοκληρωμένος ποιητής, που πετυχαίνει με θαυμαστό τρόπο να υμνεί με το απαράμιλλο ποιητικό του δοξάρι τις αρετές και τις αξίες, “το αγαθό”, “το αληθινό” “το ωραίο”, “το μεγάλο” και να κατακεραυνώνει με τον καλοτροχισμένο του πέλεκυ “το αισχρό” και “το ανήθικο”».
Πλούσια η ποιητική γραφή του Μιχάλη Κώτη, με τη γεμάτη αράδα, τις εικόνες, τη ρέουσα μορφή, την ιδιαίτερη τεχνική στον ελεύθερο στίχο, την καθαρότητα και τ’ ανεξάντλητα θέματα που καλύπτουν τη ζωή και το θάνατο, τις αξίες, την Τέχνη και το Πνεύμα. Δομεί άρτιους στίχους με τη γνώση και την εμπειρία του. Αφήνει την ψυχή του να ξεχειλίσει, ν’ αναζητήσει τον άνθρωπο σ’ όλες του τις πτυχές της ζωής και ν’ αναζητήσει τη λύση με ένα γλαφυρό και πειστικό λόγο.
Τα ποιήματά του αναφέρονται σε πολλούς τομείς της ζωής, τον κοινωνικό, τον πολιτικό, το φιλοσοφικό τον ιστορικό. Από τους στίχους του ξεπηδούν με αξιοθαύμαστο λυρισμό ο νόστος, η αγάπη και τ’ άλλα συναισθήματα που γεμίζουν την ψυχή μας και παίρνουν μια οικουμενικότητα!
ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΤΖΟΚΑΣ
Πρόεδρος Ένωσης Ελλήνων Λογοτεχνών
Κonstandina Dounis Καθηγήτρια Ελληνικής Φιλολογίας και Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης – Αυστραλία.
Η προαναφερόμενη Καθηγήτρια ανέλαβε τη μετάφραση του βιβλίου, (μυθιστορηματική βιογραφία), με τίτλο: «Ο ΕΛΛΗΝΟΑΥΣΤΡΑΛΟΣ ΜΕ ΤΟ ΨΕΥΔΩΝΥΜΟ ΖΟΡΜΠΑΣ»), στην Αγγλική, αφού προηγουμένως το διάβασε.
Γράφει: Αγαπητέ κύριε Κώτη, σας ευχαριστώ πολύ για την κατανόησή σας σχετικά με τον επιπλέον χρόνο, που ήταν απαραίτητος ομολογώ, για την ολοκλήρωση της μετάφρασης. Έχετε επιτύχει τόσα πολλά στην Αυστραλία που με ενδιαφέρει πάρα πολύ η ιστορία να μεταφραστεί με τη δυνατή ποιότητα στα Αγγλικά. Δε θα μπορούσα ποτέ να κάνω μια τέτοια μετάφραση γρήγορα, απλά για να πληρωθώ. Όλοι εδώ στη Μελβούρνη ξέρουν πόσο πολύ λεπτολόγος είμαι.
Τρέφω βαθύ σεβασμό στο πρόσωπό σας και για την ευγένεια και την αξιοπρέπεια που σας διακρίνει και για τον όμορφο τρόπο που έχετε γράψει την ιστορία. Το βιβλίο είναι εξαιρετικό!,,. Θεωρείται ένα από τα καλύτερα στο είδος του, που κυκλοφορούν στην Αυστραλία. Θα ήταν αδικία να μη μεταφραστεί στην Αγγλική. Θερμά συγχαρητήρια για την αναμφίβολη ποιότητά του!
Πέρα των άλλων, με εντυπωσίασε η αγάπη στον αδελφό σας και ο θαυμασμός σας για την ανέλιξή του – στον επαγγελματικό, τον οικονομικό και τον κοινωνικό τομέα – και για την ανέλιξη των ομογενών μας της Αυστραλίας και των Ελλήνων της Διασποράς γενικά. Αξίζει να μεταφραστεί καλά!
Ανυπομονώ να μεταφράσω αυτή τη σημαντική δημοσιοποίηση, ώστε τα μελλοντικά μας παιδιά και εγγόνια να θυμούνται πάντα τις ιστορίες της πρώτης ηρωικής γενιάς των μεταπολεμικών Ελλήνων μεταναστών σε αυτή τη χώρα. Φιλικούς χαιρετισμούς στην οικογένειά σας.
Με τιμή
Κonstandina Dounis
Σημείωση: Μήνες μετά μεταφράστηκε και εκδόθηκε (με έξοδα του επιχειρηματία Ελληνοαυστραλού αδελφού τού Συγγραφέα Παντελή Γ. Κώτη) και έτυχε συγκινητικής υποδοχής από το αναγνωστικό κοινό της Αυστραλίας και όχι μόνο.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΚΑΦΕΤΖΟΠΟΥΛΟΣΠρόεδρος του Ο.ΚΑ.ΝΑ.
Ο Μιχάλης Κώτης στο τελευταίο του βιβλίο, μυθιστόρημα με τίτλο: «ΛΕΥΚΗ ΠΑΓΙΔΑ ΣΕ ΜΑΥΡΟ ΦΟΝΤΟ», βάζει βαθιά το μαχαίρι στις κοινωνικές πτυχές του προβλήματος των ναρκωτικών και με ειλικρίνεια, τόλμη και υπευθυνότητα ανατέμνει τις ρίζες και το σώμα του κακού. Κάνει το φόβο απέναντι στα ναρκωτικά και το χρήστη πηγή προβληματισμού και αντίστασης, κάνει όμως και την απάθεια ενοχή, την άρνηση ντροπή.
Η πλοκή είναι σχεδιασμένη περίτεχνα, ο αναγνώστης αδημονεί για τη συνέχεια. Ο συγγραφέας παρουσιάζει την πραγματικότητα ωμή, με τη ρεαλιστική προσέγγιση καθημερινών ανθρώπων που βρίσκονται μπλεγμένοι όχι μόνο στον κόσμο των ναρκωτικών, αλλά και στον κόσμο που γεννά τα ναρκωτικά.
Για τη διαπραγμάτευση ενός τόσο σύνθετου και πολύπλευρου θέματος χρειάζεται μαεστρία, γνώση και δεξιότητες, χρειάζεται ταλέντο. Ο Μιχάλης Κώτης αδιαμφισβήτητα διαθέτει τα παραπάνω και τα αποδεικνύει και σε τούτο το βιβλίο. Ένα μυθιστόρημα γραμμένο με σύγχρονη γλώσσα, ζωντανούς διαλόγους και εξαιρετική πλοκή. Ένα υπόδειγμα λόγου που είναι ταυτόχρονα αληθής, καλός και ωραίος, με μια γλώσσα δυνατή, πλούσια, συχνά τρυφερή, αλλά πάντα ειλικρινή και άμεση, χωρίς μισόλογα και υπονοούμενα.
Γίνεται συνάντηση δύο διαφορετικών κόσμων που ευτυχώς συγκρούονται μέσα στο σύγχρονο ανελέητο κοινωνικό φόντο. Του κόσμου του σκότους και του κόσμου του φωτός. Του κόσμου της σκληρότητας, της ωμότητας και της ισοπέδωσης, και του κόσμου των αξιών, των στόχων και των προσωπικών οραμάτων. Η μεγάλη λογοτεχνία παραμένει μεγάλη όσο διαλύει το σκότος και ο Μιχάλης Κώτης καταφέρνει να ρίξει πολύ φως σε έναν από τους πιο κρυφούς και σκοτεινούς χώρους της σύγχρονης κοινωνικής ζωής.
Ευάγγελος Καφετζόπουλος
Πρόεδρος Ο.ΚΑ.ΝΑ
ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΣ Πρώην Επιθεωρητής Π.Ε, πρώην Πάρεδρος του Π.Ι., Επίτιμος Πρόεδρος του Ιστορικών Συγγραφέων, Λογοτέχνης –.
Και στα δύο τελευταία βιβλία του: “Ο ΕΛΛΗΝΟΑΥΣΤΡΑΛΟΣ ΜΕ ΤΟ ΨΕΥΔΩΝΥΜΟ ΖΟΡΜΠΑΣ” Μυθιστορηματική Βιογραφία, που παρουσίασα σε αναγνωστικό κοινό της Αθήνας και “ΛΕΥΚΗ ΠΑΓΙΔΑ ΣΕ ΜΑΥΡΟ ΦΟΝΤΟ” που θα παρουσιάσω προσεχώς, μπορώ να πω ανεπιφύλακτα και αβίαστα πως ο συγγραφέας ως σκοπευτής ευθυβολεί και πετυχαίνει τους σκοπούς και τους στόχους που έθεσε γράφοντας αυτά τα μυθιστορήματα. Θα περιοριστούμε στο δεύτερο με την επισήμανση ότι η κριτική που θα ασκηθεί σ’ αυτό είναι σε γενικές γραμμές η ίδια με του πρώτου.
Η “ΛΕΥΚΗ ΠΑΓΙΔΑ ΣΕ ΜΑΥΡΟ ΦΟΝΤΟ” είναι μια συναρπαστική, συνταρακτική ιστορία που αναφέρεται στα ναρκωτικά και φωτίζει άπλετα το θέμα σε όλες τις πτυχές του: Στον ορισμό τους, στους τρόπους που μηχανεύονται για την εμπορία τους, στα αίτια που οδηγούν τους νέους να τα δοκιμάσουν και που η δοκιμασία οδηγεί σε πλήρη εξάρτηση, στους υπεύθυνους για το ελεύθερο πεδίο που αφήνουν, στα κέντρα αποτοξίνωσης και σε όλα τα σχετικά. Όλα αυτά ο συγγραφέας ως καλός μάστορας μάς τα δίνει με αληθινή μαεστρία. Καθώς και όλα τα στοιχεία που πρέπει να έχει ένα καλογραμμένο μυθιστόρημα τα έχει και τα πληροί η “ΛΕΥΚΗ ΠΑΓΙΔΑ ΣΕ ΜΑΥΡΟ ΦΟΝΤΟ” του Μιχάλη Κώτη.
Από λογοτεχνική άποψη το μυθιστόρημα είναι κοσμημένο με πολλές αρετές. Η περιγραφική δεξιοτεχνία του συγγραφέα του δίνει σελίδες άφταστης ομορφιάς. Ασκεί επάνω σου μια γοητευτική επίδραση, που σε ακολουθεί απ’ την αρχή ως το τέλος, υποχρεώνοντάς σε να μην το αφήσεις αν δεν το τελειώσεις. Οι ταξιδιωτικές περιγραφές είναι θαυμάσιες και κάνουν τον αναγνώστη να ταξιδεύει μαζί με τους ήρωες του μυθιστορήματος, Οι εκφραστικές αρετές του συγγραφέα πλημμυρίζουν το κείμενο. Οι εικόνες του, ιδιαίτερα αυτές της αυγής και του ηλιοβασιλέματος, λυρικές και αστραφτερές σαν πολύχρωμος φωτεινός καταρράκτης. Και η κάθε φράση του μαστορικά δουλεμένη και ο λόγος σωστά αρχιτεκτονημένος. Η σκιαγραφία των ηρώων σμιλεμένη απ’ το χέρι ενσυνείδητα καλλιεργημένου ανθρώπου.
Ο Κώτης στο βιβλίο αυτό επιχειρεί μια τρομερή λαπαροτομία της κοινωνίας μας και ξεσκεπάζει την αδιαφορία όλων μας, την απάτη, την αναλγησία και την εγκληματικότητα που κατακαίουν τα σπλάχνα της σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Γης, αποκαλύπτοντας ταυτόχρονα τις πληγές της ψυχής αυτών που με τις εγκληματικές πράξεις τους ενσπείρουν φόβο και φρίκη. Έχει ακόμα την ευκαιρία με πόνο ψυχής να πλησιάσει τον παραστρατημένο άνθρωπο να του δώσει χείρα βοηθείας και παράλληλα να ψέξει και να καυτηριάσει όλες τις ύποπτες και πονηρές δραστηριότητες των πολιτειακών φορέων και των κάθε μορφής κατεστημένων. Σε ένα τέτοιο κείμενο η κριτική δεν έχει θέση. Όσο για τη γλώσσα του είναι η σμιλεμένη δημοτική μας γλώσσα, λογοτεχνική ως τα ακραία της όρια, με κάποιες λέξεις της ντοπιολαλιάς, για τις οποίες στο τέλος του βιβλίου υπάρχει ανάλογο γλωσσάριο.
«Όταν το βιβλίο που διαβάζεις – έχει γράψει ο Ζαν ντε λα Μπριγιέρ – ανεβάζει το ηθικό σου και γεμίζει την καρδιά σου με αισθήματα ευγενικά, τότε μη ζητάς να κρίνεις με άλλο τρόπο το έργο. Είναι καλό και γραμμένο από αριστοτέχνη της πένας», τότε μπορείς χωρίς ενδοιασμό να αποφανθείς πως και το βιβλίο για το οποίο ο λόγος, είναι «γραμμένο από αριστοτέχνη της πένας».
Από την αρχή γίνεται ελκυστικό, συναρπαστικό και σε φορτώνει με γνώση και εμπειρία, που για τους νέους ιδιαίτερα έχει πολλά να τους προσφέρει και να τους φυλάξει από επικίνδυνες ατραπούς που δεν έχουν διέξοδο. Ισχύει για το βιβλίο του Μιχάλη Κώτη αυτό που έγραψε ο Άμος Άλκοτ πως «άριστο βιβλίο είναι εκείνο που ανοίγουμε με λαχτάρα και κλείνουμε με κέρδος».
Αγαπητέ φίλε και συνάδελφε Μιχάλη Κώτη, οφείλω να σε συγχαρώ από καρδιάς, τόσο για το πλούσιο συγγραφικό έργο σου όσο και για το νέο σου βιβλίο και να σ’ ευχαριστήσω για τα συναισθήματα που πλημμύρισαν το είναι μου, συναισθήματα χαρμολύπης.
Και αν ισχύει αυτό που είπε ο Πλάτων πως «τα βιβλία είναι αθάνατα έργα που θεοποιούν τους πατέρες τους», αυτό έχει ανταπόκριση και ισχύει και για σένα. Να ’σαι καλά, να ’χεις υγεία και δύναμη για προσφορά, για να μας προσφέρεις κι άλλους εύχυμους καρπούς από τον πνευματικό σου λειμώνα. Θερμά συγχαρητήρια!
Με συναδελφική αγάπη
Στάθης Παρασκευόπουλος
Στην έρευνα:
ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΌ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ Αθήνα 17/06/1997
Κύριε Κώτη, σας επιστρέφω τα βιβλία σας με την παρατήρηση ότι έχετε κάνει θαυμάσια δουλειά! Ελπίζω, οι αρμόδιοι που τα μελέτησαν, θα χρησιμοποιήσουν τα περισσότερα από τα στοιχεία της εργασίας σας.
Και πάλι θερμά συγχαρητήρια για το έργο σας!
Με εκτίμηση
ΘΩΜΑΣ ΜΠΟΥΚΟΥΛΗΣ
Πάρεδρος Π.Ι.
Σημείωση: Του ζητήθηκαν από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο οι 8 ερευνητικές εργασίες του και τις απέστειλε. Μετά πάροδο περίπου ενός έτους του επεστράφησαν με το παραπάνω συγχαρητήριο έγγραφο.